Era da umbè chi si lu siriàba. A punta di manzaniri, Bróttu si n’era tòrra isciddaddu cun chissa gana chi già s’intindìa in saòri: un ghisaddu d’agnòni cun ariba cunfittadda di lauru e finócciu arésthu. Un brincu e a tèrra, pittinèndisi li quattro zuffi chi li rimanìani, pinsaba: «Pa’ cumparà un chìrriu d’agnòni è ancóra chizzu e lu mazziddaggiu no si n’è pisèndi pai me: a l’agnòni, pinsèmmu addabói; l’ózu, l’ariba e la pumatta pa’ la bagna, l’aggiu: sòggu pribu di cundimèntu… E andu a pigliallu!» E giumpìddi pantaròni e gianchètta, z’éra isciddu a fruschu furriósu a zirchà lauru e finócciu arésthu.

Lu manzaniri era dòzzi e l’aria d’abriri frizzantina. La muccunósa lucida ciògga, chibbara di lu pascì, si z’intanaba daghèndisi addaréddu una scìa di baba chi, a luzi di luna inciaridda, parìa un ricamu di prata; li bói, ócci infusi e sunniadòri, già immubìani l’aria di sòni di campani; tre giatti attappaddi e sanguròni — ca’ abìa daddu e ca’ pigliaddu — ni turràbani ancóra azzési da una nótti di lamènti e di passiòni. Li fiòri inchuminzabani a isthirassi e li biddisò già frusciabani li canzòni di l’amòri. La dì imprumittia be’.

Imbattèndizzi ind’una tanca pièna di finócciu, Bróttu z’era brincaddu a drèntu, camminènd’a pianu pa’ no infundissi di lintòri. A un zérthu mamèntu, ammacciaddu addarédd’a la chèssa, occi imbambarriaddi, arecci dritti e coda trimurendi… mih! Un lepparottu! Erani rimasthi a ócci a pari ad abbaiddassi: unu abìa l’arènu mancu e lu córi chi ni li brincàba; l’althru si priguntaba si lèpparu e ariba cunfittadda andéssiani d’accordhu.

Lu primmu a tuncià era isthàddu lu pòbaru animari, ch’imbambarrièndi l’ócci a balla cumènt’ani li lèppari, abìa inchuminzàddu a zicchirrià: «Chiddu zi’, no féddimi mari chi soggu minoréddu, oiffanu, e lagnu che còrru, e no séivu a magnà… Par abà!» Brottu era rimasthu attrallaràddu: un lèpparu chi fabiddaba sassaresu! Poi s’ammintési chi, cand’era minòri, la masthra l’abìa raccuntaddu d’un prinzipìnu chi fabiddàba cun d’un mazzòni; e chisthu li ripundìa… No in sassaresu pudi’assè, ma ripundìa: avvéru ma parò!

Lu lèpparu parìa abe’ intésu lu pinsà dill’ommu: «Mamma era di la Nurra e babbu di Santu Miali. L’ani morthi tutt’e dui umpari i’ li campagni di Molafà; eu sòggu fuggiddu chi eddi erani fèndi ancora li piddigghini… Di me’ fraddéddi no sòggu più nudda. Dispersi. A ipagliddura!»

E vidèndi chi Brottu era rimasthu abbambiùcaddu, tantu chi no immubia una pibiristha, l’animari pigliési curaggiu: «Digghia vosthè si una famiria cument’è la nósthra dubi’assé disthrutta da la manìa di cazzià di vói òmmini: digghia! Noi sèmmu gènti cumènti si tòcca, no fèmmu mari a una mòscha e dugnunu si fazi li fatti sói. E chi diauru! Pigliarèmmu un poggu d’arigaglia a furaddura… Bóh! Finiddu. Pax! Voi no! Voi, a fusiraddi… Tàbbara tàbbara… Z’assassinéddi! E no fabéddu sóru pa’ noi lèppari! Vi so’ puru parènti nosthri… Li cunigliuri, si puru no zi pudìmmu arrampanà assai… E li musthìddi? Chi n’accùdini cancaraddi di frèddu pòbaracci… Ischansani un tiru, aiallu l’althru e accò l’althru, fin’a caggìnni a frùndia, girèndi che marròcuri. Pa’ poi magnavvi cosa? Ossi! E chissi innuzzènti agnoni? Bah! No si ni fabéddia…»
«Mih una cósa bòna c’ai dittu! Pa’ piazéri no ni fabiddà e cagliaddi muddu. No è chi ti pigli trópp’ampramanu?»
A lu funtumu d’agnoni, Brottu si l’era intésu andèndi di trabèssu, si puru no n’abéssia ancóra attasthàddu; ma còsa… mancu cumparàddu! E lu lèpparu: «…Sissignòra, l’agnòni, prisènti puru i’ la Messa. O no s’ammènta? — Agnus Dei qui tollis peccata mundi… — Chiss’Agnòni, a dill’a vosthè, vo’ di’ Nósthru Signòri!»
E Brottu: «Brabu, brabu avvéru. Ma tu lu sai chi pròpiu a l’agnoni chi di’ tu l’ani morthu? E lu sai chi, i’ la Messa, li santìcchi si lu magnani dugna dì?»
E girendisi pa’ no fass’intindì: «Déu aggìa cumpassiòni pa’ lu c’aggiu dittu. Pa’ pinitènzia no magnaraggiu più agnòni!»
Lu disìzu di chissa cassóra l’abia fattu frasthimà! Ma lu lèpparu abìa pigliaddu arènu: «Nooh!… Brabi séddi voi! Séddi voi l’animari… E no! Ma la dì e l’óra chi unu di noi ridésci a frabiggassi una bòmba! Chi soggu: un citrèaccazincu-oenneodui… Già è véru chi nói murimmu in bòtti ma prima a calchunu di vói l’isciumpièmmu… Déddivi cuidaddi!»
«Eh, chi no sarà!» l’abìa fimmaddu Brottu, cun bòzi chi vurìa assè buriadda e invèci er’arrugghidda d’assusthu pa’ lu chi li pudìa farà in cabu: «Abà mi n’andu, c’aggiu chi fa’. Cantu a te… Va’ in bon’ora: sei lìbaru! E ringraziéggia chi soggu córi móddu!»
E mèntri brincaba lu muru, pa’ fa vidè a lu lèpparu chi era isthudiaddu cant’eddu, li ripitési in itagliano: «E dirmi grazie che ti lascio andando, puro si no lo mirésci».
Acchì l’agnoni, pinsaba Brottu, ma puru lu lèpparu pa’ di’, so’ umbe’ pisanti a digirì e, pa’ chissa dì, era mégliu magnà finocciu cun dui óbi a frissura… Chi è sèmpri un magnà lichìtu, puru si ti piazza un béddu mazzòccu in panza… Ma arumancu chiss’arigagliósu d’un lèpparu si sarìa cagliaddu muddu. E abéssia fattu mègliu a fuggì, invèci di ciarrà e minazzà: «Linghimannu chi no sei althru!»